Menu Blisko

Krajobraz dzisiejszej równiny zalewowej rzeki Včelínek (czyt.Wczelinek; niemiecka Niklasgraben), mająca swe źródło niedaleko w Austrii, na południe od Mikulowa, ma bogatą i różnorodną historię.

Wcześniej w tym miejscu, przepływał najprawdopodobniej masywniejszy tok rzeczny, odpowiadający dzisiejszej rzece Dyji, która opływa północne wzgórza Palawy, sięgające swym początkiem już ery mezozoicznej, a ukształtowane w erze trzeciorzędu. Powstały tu sedymentowe warstwy gleby o wysokim zasoleniu, jak również źródła siarkowe. Dlatego też, już od czasów średniowiecza, człowiek budował tu i użytkował stawy.

W najbliższym sąsiedztwie mamy tu stawy Nový (Nowy) i staw Sedlecki, trochę dalej położony staw Šibeník (czyt. Szibenik), stawy Horní i Dolní Mušlovský ( Górny i Dolny Muszlowski) na obrzeżach Mikulowa oraz położona w przeciwnym kierunku sieć Lednickich stawów, z największym morawskim stawem Nesyt.  Stopniowo powstawały tu różnorodne biosystemy, mniej lub więcej uzależnione od wody. Całą równinę rzeczną pokrywają mieszane lasy jesionowo- olszowe, mieszane lasy łęgowe ale największy obszar tworzą mokradłowe wierzby i szuwary. Miejscami uzupełniają je pola i winnice, nowo powstałe w okolicy pałacu.

Zasadniczy wpływ na bliższy i dalszy krajobraz okolic Portz Insel miało wybudowanie traci kolejowej (Brzeclaw- Znojmo), a także tzw. strefa transgraniczna.

Przyroda pod ochroną

Na obszarze mniej więcej jednego kilometra kwadratowego rozciga się będąca pod ochroną krajina, bogata w skały i różnorodne, rzadko spotykane gatunki roślin. Staw Nowy (Nový) wraz z przylegającymi do niego przybrzeżnymi, topolowymi i wierzbowymi drzewostanami na północ od traci kolejowej oraz staw Sedlecki z okolicznymi terenami sięgającymi aż do Sedlca koło Mikulowa (Sedelc u Mikulova) są częścią Chronionego Krajobrazowego Obszaru (CHKO) Pálava, zaszeregowane do strefy ochronnej I-III,  i stanowią jednocześnie „ptasi obszar” (Natura 2000), wyodrębniony zgodnie z terytorium chronionego obszaru krajobrazowego (CHKO). Wraz z obszarami położonymi wzdłóż granicy państwa należą do Parku Narodowego Dolnych Moraw (UNESCO).

Wokół Portz Insel istnieje kilka mniejszych, chronionych obszarów.  Na terenie CHKO Pálava na południe od Mikulowa wyodrębnia się Rezerwat Przyrody (RP) Šibeníčník (czyt.Szubienicznik), w zasięgu wzroku jest również „mikulowski“ RP Święta Górka (Svatý  kopeček), dalej na północ znajduje się RP Lisie Wzgórze  (Liščí vrch), a w miejscowości Sedlec koło Mikulowa - Narodowy Rezerwat Przyrody (NRP) Slanisko u Nesytu. Niezwykle interesująca jest również pobliska piaskownia Muszlow (Mušlov) (propozycja pomnika przyrody) wraz ze znaleziskami skamieniałych, mezolitycznych muszli skorupiaków i zębów rekina. Najbliżej, ale już nie należący do CHKO, usytuowany jest Pomnik Przyrody (PP) Skałki (Skalky), wyodrębniony wzdłóż granicy państwa albo PP Pawia Góra (Paví kopec), otoczony polem.

Gatunki chronione

Właśnie różnorodność panujących warunków przyrodniczych i rozmaitość elementów krajobrazowych determinuje tak wysoką występowalność będących pod ochroną gatunków roślin i zwierząt. Spośród roślin najciekawszy jest storczyk krwisty typowy (Dactylorhiza incarnata), który rośnie na bardziej suchych łąkach, między szuwarami. Zwierzęta wyraźnie tu domiunują, reprezentują je zwłaszcza gatunki i podgatunki związane ze środowiskiem wodnym lub mokradłowym. Niepozornymi są różni przedstawiciele owadów, spośród których chrząszcz zgniotek cynobrowy (cucujus cinnaberinus), chroniony jest systemem europejskim Natura 2000.

Regularnie odnajdujemy tu płazy- żabkę rzekotkę drzewną (hyla aborea), oba gatunki ropuch, kilka gatunków żab i rzadko spotykaną grzebiuszkę ziemną (pelobates fuscus). Mokradła i wodne kanały są domem dla zaskrońca zwyczajnego (natrix natrix), a przede wszystkim dla „architekta krajobrazu” – bobra europejskiego (castor fiber), budującego  tu tamy i wodne przegrody. Ślady jego zębów są doskonale widoczne wszędzie na drzewach. Systematycznie z szuwar wylatuje ptak błotniak stawowy ( circus aeruginosus), żyją w nich także ptaki wodnik zwyczajny (rallus aquaticus), wąsatka (panurus biarmicus) i bączek zwyczajny ( ixobrychus minutus). Na przybrzeżnych drzewach rosnących na kraju stawu zawieszone są gniazda remiza zwyczajnego (Remiz pendulinus),a na powierzchni wodnej zaobserwujemy duże gęsi – gęgawy wielkie (anser anser), różne gatunki kaczek, spośród których najciekawszą jest hełmiatka zwyczajna (Netta rufina) albo kaczka krakwa (mareca strepera) i czaple siwe (ardea cinerea) oraz białe (ardea alba). Z koron wysokich drzew słyszalny jest, przypominający dźwięki fletu, śpiew wilgi (oriolus oriolus).

Rezerwaty przyrody

RP Lisie Wzgórze  (Liščí vrch)

Rezerwat położony na północ od gminy Sedlec chroni suche trawniki, nieużytkowane fragmenty pól z mnóstwem gatunków roślin i zwierząt będących pod ochroną. Przykładem jest len włochaty (linum hirsutum), który kwitnąc w okresie letnim maluje cały obszar błękitno- niebieskim kolorem. Teren jest częścią Wyżyny Mikulowskiej.

NPR Slanisko u Nesytu

Nasze największe równiny solne (7ha) leżące w sąsiedztwie gminy Sedlec i największego stawu morawskiego Nesyt. Słony charakter gleby w rezerwacie powoduje wypłukiwanie soli z jej dolnych warstw, pojawiają się tu również źródła siarkowe. Rośliny takie jak np. aster solny, babka nadmorska czy trawa znana pod nazwą Bagno Tymoteusza ( heleochloa schoenoides) przystosowane do takiego środowiska określamy terminem „halofity”.

PP Pawia Góra (Paví kopec)

Obszar leżący w środku pól na południe od gminy Sedlec pokryty ciepłolubną trawą stepową, pośród której wyrastają na wiosnę sasanka wielkokwaiatowa (pulsatilla) i miłek wiosenny (adonis vernalis). Latem miejsce to jest „rajem” dla owadów.  

PP Skałki koło Sedlca (Skalky u Sedlece)

Kilka pustych dołów ziemnych (małych łomów) pozostałych po wydobyciu wapienia z bloków ułożonych w piasku. Miejsce to jest wymieniane jako atrakcja geologiczna z uwagi na obficie występujące tam skamieniałości z badeńskich mórz trzeciorzędu.

Kwiaty występujące w rezerwatach przyrody